Σύμφωνα με το άρθρο 32 της Σύμβασης του ΟΗΕ, όλα τα συμβαλλόμενα κράτη υποχρεούνται να προστατεύουν τα παιδιά από την οικονομική εκμετάλλευση. Γιατί αυτός ο κανονισμός δεν συμβαδίζει με τη ζωή πολλών νέων στην Ελλάδα και πώς η κυβέρνηση αγνοεί τα παράπονα εδώ και χρόνια;
Του Τζάσπερ Πούργουινς
Ηχηρό, ενεργητικό και αδιαφανές. Ένα καθημερινό χάος που χαρακτηρίζεται από κοινωνική ανισότητα. Μια πόλη που έχει πολλούς παραλληλισμούς με την υπόλοιπη Ελλάδα: Ομορφιά που κόβει την ανάσα, απαράμιλλη ζωντάνια αλλά και ανεξέλεγκτη φτώχεια. Μια έρευνα της ελληνικής στατιστικής αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) από το 2021, αναφέρει ότι ένας στους τρείς κατοίκους της Ελλάδας πλήττεται από τη φτώχεια. Αυτή η κατάσταση έχει αντίκτυπο στη ζωή των παιδιών. Σύμφωνα με τον επικεφαλή του Γραφείου της UNICEF στην Ελλάδα, Λουτσιάνο Καλεστίνι, η Ελλάδα είναι «(…) η πιο εχθρική για τα παιδιά χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Πώς γίνεται όμως αυτό; Η έλλειψη συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και η συνακόλουθη οικονομική πίεση αναγκάζουν πολλές οικογένειες να βάζουν τα παιδιά τους να εργαστούν σε νεαρή ηλικία. Η παιδική εργασία απαγορεύεται από το ελληνικό σύνταγμα. Αντίστοιχα, παιδική εργασία σημαίνει ότι κάποιος εργάζεται πριν από την ηλικία των 15 ετών (υπάρχουν εξαιρέσεις για οικογενειακές επιχειρήσεις). Ωστόσο, η πραγματικότητα για πολλούς νέους είναι αρκετά διαφορετική. Δουλεύουν αντί να μαθαίνουν. Κερδίζουν χρήματα αντί να παίρνουν βαθμούς. Αυτό το φαινόμενο είναι γνωστό εδώ και πολύ καιρό. Από τότε που η κρίση βύθισε την Ελλάδα στο οικονομικό χάος, μια άμεση αύξηση της παιδικής εργασίας έγινε εμφανής στο κράτος της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το 2013, για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι 100.000 παιδιά και νέοι εργάζονταν παράνομα πριν κλείσουν τα 15.
Σήμερα, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον πραγματικό αριθμό των παιδιών που εργάζονται παράνομα. Το μόνο σίγουρο είναι οτι η Ελλάδα θα εξακολουθεί να έχει το υψηλότερο εθνικό χρέος και το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε. το 2022. Επιπλέον, τα κοινωνικά επιδόματα του ελληνικού κράτους παραμένουν πενιχρά. Για παράδειγμα, μετά από πολλά σχέδια λιτότητας κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οι συνταξιούχοι λαμβάνουν πλέον μόνο το ήμισυ των επιδομάτων γήρατος. Σήμερα: 960 ευρώ; 2012: 2000 ευρώ. Οι μισθοί έχουν επίσης μειωθεί και τα επιδόματα ανεργίας έχουν περικοπεί. Δεν μιλάμε για το ποιος φταίει για την κακή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και του κοινωνικού συστήματος – προσπαθούμε να δείξουμε ότι η οικονομική ανέχεια εξακολουθεί να είναι έντονη για πολλούς Έλληνες. Όσο υπάρχουν οικονομικά προβλήματα και οι γονείς κερδίζουν πολύ λίγα χρήματα ή λαμβάνουν πολύ μικρή υποστήριξη από το κράτος, θα υπάρχουν πάντα παιδιά που θα πρέπει να εργαστούν. Δουλεύουν για να αγοράσουν φαγητό. Εργάζονται για να πληρώσουν τα σχολικά βιβλία ή για να μετριάσουν την οικονομική πίεση των γονιών τους.
Η μακροπρόθεσμη λύση για αυτό το πρόβλημα αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση η μαζική επικύρωση της παιδικής εργασίας από το ελληνικό κράτος. Η λύση βασίζεται στην σταθερή ανάπτυξη της οικονομίας και τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου κοινωνικού συστήματος. Μετά από χρόνια τεράστιας λιτότητας και φρικτού χρέους του ελληνικού κράτους, αυτό δεν θα είναι εύκολο.
Αλλά από τη στιγμή που η φτώχεια απειλεί την ύπαρξη παιδιών και οικογενειών, η παιδική εργασία θα παραμένει πάντα πρόβλημα. Και αν τα παιδιά πρέπει να εργαστούν για να μπορούν να τρώνε, άλλα άρθρα της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών θα παραμείνουν μια φαντασία.
Γιατί αν δουλεύουν παιδιά, παραβιάζεται το άρθρο 32. Σημαίνει επίσης οτι, δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση (άρθρο 28) και ακόμη λιγότερη πρόσβαση στην ξεκούραση, το παιχνίδι, τον πολιτισμό και τις τέχνες (άρθρο 31) ή την κοινωνική/οικονομική υποστήριξη (άρθρο 26). Άρα, υπάρχει ανάγκη για μια οικονομική βάση και ένα κράτος πρόνοιας που να προστατεύει τα παιδιά από την εργασία και όχι μόνο από συνθήκες του ΟΗΕ.
Άρθρο 32/CRC: Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από οικονομική εκμετάλλευση και από οποιαδήποτε εργασία που είναι πιθανό να είναι επικίνδυνη ή να επηρεάσει την εκπαίδευση του παιδιού ή να είναι επιβλαβής για την υγεία ή τη σωματική, ψυχική, πνευματική, ηθική ή κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
τεστ