Περνώντας κανείς λίγη ώρα στο διαδίκτυο ή παρακολουθώντας διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση, εύκολα πέφτει στην παγίδα να πιστέψει πως τον τελευταίο καιρό όλο και περισσότερος κόσμος κινητοποιείται στον αγώνα για τη διάσωση του πλανήτη. Δυστυχώς βέβαια, αν το ψάξει λίγο παραπάνω, γρήγορα θα καταλάβει πως όλη αυτή η διαφήμιση δεν είναι παρά ένας τρόπος των εταιρειών να κάνουν τα προϊόντα τους πιο δελεαστικά στα μάτια των καταναλωτών. Πρόκειται για την παραπλάνηση του κοινού μέσα από την προβολή των «πράσινων» χαρακτηριστικών των προϊόντων και τη δημιουργία μιας εικόνας περιβαλλοντικής ευαισθησίας των επιχειρήσεων, σε μια προσπάθεια να αυξηθούν οι πωλήσεις — το λεγόμενο Greenwashing. Πλήθος εταιρειών έχουν καταλήξει στη χρήση συγκεκριμένων τεχνικών για να πετύχουν αυτόν ακριβώς τον σκοπό.
Συχνότερη και ίσως η πιο πειστική από τις τεχνικές αυτές είναι η επιλεκτική προβολή των συστατικών ενός προϊόντος. Ορισμένες διαφημίσεις εστιάζουν αποκλειστικά σε ένα οικολογικό συστατικό του προϊόντος, χωρίς όμως να παρουσιάζουν αντίστοιχα στοιχεία που αποδεικνύουν κάτι τέτοιο, ενώ επιλέγουν να μην αναφερθούν σε άλλα, βλαβερά για το περιβάλλον, συστατικά. Ο αγοραστής εύκολα αρκείται σε αυτό και ξεχνά να ελέγξει τα ψιλά γράμματα στον κατάλογο των στοιχείων της συσκευασίας.
Επιπλέον ας μην ξεχνάμε πως, ενώ μια εταιρεία μέσω μιας καμπάνιας μπορεί να προβάλλει ότι καταπολεμά ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα, μπορεί εξαιτίας της να επιδεινώνεται ένα άλλο. Ένα τρανταχτό παράδειγμα είναι οι εταιρείες ρούχων που ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιούν οικολογικά υλικά για την κατασκευή ρούχων, ενώ την ίδια στιγμή οι συνθήκες εργασίας στα εργοστάσιά τους είναι εξαιρετικά ανθυγιεινές και επικίνδυνες για τους υπαλλήλους.
Ακόμα, πολύ συχνά συναντάμε εταιρείες που διαμορφώνουν ένα ψεύτικο οικολογικό προφίλ και επωφελούνται από την επιθυμία των καταναλωτών να υιοθετήσουν ένα φιλικότερο προς το περιβάλλον τρόπο ζωής. Το συγκεκριμένο φαινόμενο, σύγχρονο και ταυτόχρονα επικίνδυνο, βασίζεται στο γεγονός ότι ως αγοραστές ελάχιστες φορές εξετάζουμε ουσιαστικά ό,τι προμηθευόμαστε. Οι εταιρείες που λειτουργούν με αυτές τις μεθόδους στοχεύουν ακριβώς στο ότι, δεδομένων των ρυθμών ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, είναι πολυτέλεια για κάποιον να αφιερώσει χρόνο για να σκεφτεί τι αγοράζει.
Είναι λοιπόν στο χέρι μας να υιοθετήσουμε μία νοοτροπία πιο συνειδητών καταναλωτών και να μην δείχνουμε τυφλή εμπιστοσύνη στις διαφημιστικές καμπάνιες της κάθε εταιρείας — με βασικότερο όλων βέβαια τον περιορισμό της κατανάλωσης σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει πάντα να έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως αν πραγματικά θέλουμε να συμβάλλουμε στην προστασία του πλανήτη μας, θα πρέπει διαρκώς να προβληματιζόμαστε για το πού διαθέτουμε τα χρήματά μας. Σοφότερο όλων θα ήταν να αναζητούμε τις οικολογικές ετικέτες και τις μελέτες μη κυβερνητικών οργανισμών, που προσφέρουν συνήθως πιο αντικειμενική και αμερόληπτη άποψη για τα προϊόντα.
Πρέπει δηλαδή να αποδοκιμάζουμε κάθε περιβαλλοντική δράση που διεξάγεται από τις μεγάλες εταιρείες; Σε καμία περίπτωση δεν επικροτούμε οτιδήποτε απόλυτο. Στόχος μας είναι να θέτουμε διαρκώς ερωτήματα και να αμφισβητούμε, με καλή διάθεση πάντα, ό,τι ακούμε και βλέπουμε να συμβαίνει γύρω μας. Μέσω αυτής ακριβώς της κριτικής σκέψης θα μπορούμε να διαχωρίζουμε την παραπληροφόρηση από τις αξιόπιστες πληροφορίες. Διαδίδοντας ένα τέτοιο τρόπο σκέψης μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά φίλους και συγγενείς, σε σημείο που να μπορούν και οι ίδιοι να εφαρμόσουν παρόμοιες μεθόδους στην καθημερινότητά τους.
Σχολιάστε