Sketch by Zahra Habibi

اداب و رسوم هرات

شهرهرات باستان یکی ازچهارولایت های بزرگ کشورافغانستان  که درغرب این کشور موقعیت مکانی دارد.پس ازشهرکابل یعنی پایتخت کشور،پرجمعیت ترین شهر افغانستان است .

هرات باستان به ده ناحیه وده هامحله تقسیم شده است همچنان مکان های تاریخی ومذهبی نظیرمساجد،مناره هاوساختمان های تاریخی شهرت فراوان دارد. دراین شهر علاوه برمعمارهای عالی ومجلل،مهم ترین کانون فرهنگی وهنری وصنعتی نیزوجوددارد این شهر بامشترک بودن مرزکشورایران وترکمنستان ودارا بودن بزرگترین شهرک های صنعتی و مرکزهای تجارتی افغانستان محسوب می شود.

رودخانه زیباومعروف هریرودازکناراین شهرعبور می کند. شهروندان شهرباستانی هرات به لهجه  هراتی که شبیه به لهجه فارسی است حرف میزنند،ساکنان این شهراقوام فارسی زبان هستند ازسرتاسرافغانستان مردم  زیادی درسال۱۹۹۱ به شهر هرات مهاجرت کردند.

دین مردم شهرهرات اسلام می باشد. هرات باستان پیدایشگاه میوه های پسندیده نیز است و علاوه بر آن درپرورش تاکستان هاوانواع انگور شهرت جهانی دارد وزعفران این شهر بسیار معروف است .

شهرهرات باستان ازجمله ولایات پیشتاز درعرصه فعالیت رسانه ای است همچنان هرات بیش از کشف اقیانوس هند در گذرگاه جاده ابریشم قرارداشت.

برخی از مکان های تاریخی ودیدنی هرات پل مالان و مسجد جامع اثری از دوران تیموریان که دراین شهربه جامانده است . مسجد جامع اثری از دوران تیموریان که در این شهر به جا مانده مسجد جامع هرات باستان پنجمین مسجد بزرگ در جهان است ،این بنا بسیار شگفت انگیزو زیباست.

غذاهای سنتی هرات باستان کیچیری برنج،گوشت لند، کله پاچه، غلور ترش و غلور شیر و..است، همه‌ی لباس های هرات دیزاین ساخته‌ی دستان هنرمند زنان افغانستان است،زنان ودختران شهر هرات لباس های گلدار همراه تزئینات زیبا ومردان آسکت و کلاه و لباس افغانی میپوشند . زیبایی های این شهر باستانی قابل توصیف است.

ماه مبارک رمضان :رمضان نام یکی از ماه های قمری و تنها ماه قمری است که نامش در قرآن آمده است، معنی خود کلمه‌ی رمضان برگرفته از حرارت به معنای سوزانیدن می باشد چون دراین ماه گناهان انسان بخشیده می شود به این ماه رمضان گفته می شود. دراین ماه مبارک تمام مسلمانان روزه میگیرند . به عقیده مسلمانان درماه مبارک رمضان خداوند تمام گناهانشان رامی بخشد وعمرشان را تضمین واز تشنگی وعطش دردناک روز قیامت امان می دهد. ماه مبارک رمضان درمیان تمامی مسلمانان از احترام واهمیت وجایگاه ویژه ای برخوردار است ومسلمانان درحلول ماه باشورواشتیاق به استقبال این ماه می روند وهمچنان بادادن طعام وافطاری به نیازمندان،شب زنده داری و عبادت ،تلاوت کتاب آسمانی،استغفار،دادن صدقه وروزه داری و…روح و جان شان راازفیض الهی سیراب میکنند . برای مسلمانان فضائل این ماه مبارک عبارت است از، برترین ماه سال نزول کتاب آسمانی در این ماه و توفیق روزه . این ماه در روایات اسلامی ماه میهمانی خدا نامیده شده‌است.

در ماه پربرکت رمضان لحظات انسان ارزشمند است و مردم مسلمان شهر هرات هنگام افطار ولحظه باز کردن روزه ،آن هم روزه‌ای که به امر پروردگار می گیرند در کنار فامیل بر سر یک سفره نشسته وقبل از افطار دعا میکنند و با شنیدن صدای دلنشین اذان همه‌ی روزه داران به بر پاداشتن نمازشان، می پردازند. زمان روزه مسلمانان با طلوع خورشید که سحری می کنند وغروب آن که افطار می کنند بستگی دارد. پس از گرفتن یک ماه کامل رمضان تمام مسلمانان به استقبال عید سعید فطر که بزرگترین وباشکوه ترین عید مسلمانان است می روند.

عید سعید فطر در شهرات هرات باستان

یکی از اعیاد بزرگترین عیدهای مردم افغانستان می باشد که اگر مردم به بدترین شکل ممکن هم در روزگار سپری کنند این روز بزرگ را جشن می گیرند .

در کشور افغانستان مردم به آداب و رسوم خاص به استقبال این عید سعید فطر می روند برای مثال؛قبل از فرا رسیدن عید سعید فطر مشغول به خانه تکانی خرید لباس ،انواع شیرینی ها و تهیه غذا برای این روز بزرگ آماده می شوند .

مردم قبل از بر پا شدن نماز در روز عید به زیارت اهل قبور میروند و از خداوند بزرگ طلب مغفرت و آمرزش نیز میکنند با طلوع آفتاب ساعت ۹ صبح نماز عید را بر پا می کنند .

بسیاری از خانواده ها در این جشن بزرگ به خانه‌ی بزرگان فامیل برای باهم بودن در منزلشان جمع میشوند و ناهار را همراه خانواده میل میکنند.

مردم کشور افغانستان سه روز عید سعید فطر را جشن می گیرند و دراین روز باشکوه محل کار آن ها تعطیل می باشد .

علاوه بر آن عید سعید فطر جایگاه خاصی برای خانواده ‌ی کسانی که عروس و داماد هستند، دارد .

درآخر روز عید سعید فطر خانواده داماد مهمانی تشکیل می دهند و مراسم عیدی عروس را آماده می کنند، برای نو عروسان مواد خوراکی از طرف خانواده داماد فراهم میشود و خانواده داماد یک مهمانی بزرگ بر پا می کنند که همه‌ی فامیل در این مهمانی حضور خواهند داشت ،بعد از مهمانی داماد خانواده‌ی عروس برای آقا ی داماد و لباس و مواد خوراکی آماده می کنند.

مراسم خاستگاری و ازدواج در هرات

در شهر هرات برای پسر،خانواده اش تصمیم ازدواج با دختر را میگیرند و به خاستگاری نزد خانواده‌ دختر میروند.

خاستگاری در هرات بیش از سه بار طول نمیکشد و اگر جواب خانواده دختر مثبت بود خاستار دیدن داماد میشوند و داماد به همراه بزرگان خانواده راهی منزل خانه دختر میشوند و در دست داماد دسته گل و شیرینی برای خاستگاری دختر میباشد .

در نزد اکثر اقوام که در هرات زندگی میکنند داماد تا روز عقد،حق دیدن عروس را ندارد و در نزد اندک قوم هایی که در هرات زندگی میکنند داماد و دختری که میخواهد عروس شود به صحبت با یکدیگر میپردازند.

شال و انگشتر یا به عبارت معروف مردم هرات (نخ و سوزن)؛ بعد از اتمام مراسم خاستگاری خانواده داماد و عروس به بازار رفته شال ، حلقه نامزدی ، یک دست لباس زیباو کامل بهمراه نوقل،شکلات و شیرینی خریده و به همراه تزئینات داخل خنچه گذاشته و به خانواده عروس میدهند.

تلبون؛بعد از خرید وسایل برمیگردد،، خانواده دختر شرایطی برای ازدواج با دخترشان میگذارند و خواستار پرداخت مهریه و فراهم کردن جهیزیه از خانواده داماد میشوند.

شیرینی خوری و عقد؛بعد ازاینکه خانواده داماد خواسته های خانواده عروس را پذیرفتند، جشن میگیرند اما قبل از شروع جشن مقداری لوازم آرایش و طلا از طرف خانواده داماد تهیه میشود و همچنان از طریق خانواده عروس برای داماد کت و شلوار ولوازم پیرایش مخصوص داماد تهیه میگردد،در جشن شیرینی خوری عاقد عروس و داماد را محرم یکدیگر میخواند و جشن بسیار زیبا و باشکوهی صورت میگیرد .

مجلس عروسی؛ بعد ازسپری کردن مدت کوتاهی از نامزدی دو زوج،مجلس عروسی برگزار میکنند در مجلس عروسی از میهمانان به نحوه بسیار عالی پذیرایی میشود و موسیقی های شاد در مجلس گذاشته میشود و تایم این مجلس تقریبا چهار ساعت خواهد بود.

عید قربان 

دومین عیدی که به یاد ابراهیم و فرزندش اسماعیل توسط همه مسلمانان جشن گرفته می شود عید قربان است ،مردم افغانستان صبح روزعید باپوشیدن لباس های نو به سمت مساجد می روند ونماز پرشکوه عید قربان را برگزار می کنند.

بعداز اتمام نمازآن ها همدیگر رادر آغوش گرفته وعیدرا به یکدیگر تبریک می گویند.البته کسانی که به زیارت بیت الله الحرم مشرفذشده اند به کشتارگاه ها می روند و به قدر توان خودشان گوسفند یاگاوبرای قربانی کردن می خرند.

مردم نقاط مختلف افغانستان به دیدار بزرگان وهمسایه و اقوام خود می روند و یکدیگر را در آغوش گرفته وعید را به یکدیگر تیریک می گویند .ودر عید سعید قربان چهار روز در افغانستان تعطیلی می باشد و جشن بزرگی برگزار می شود.

حضور پررنگ مردم به شیرینی فروشی ها و میوه فروشی هابرای پذیرایی از میهمانانشان است که همه ان ها را فراهم می کنند.

از سنت های ذکر شده مردم افغانستان دراین عیدبندگی که نمایانگر قربانی کردن نفس دربرابر اراده خدای متعال است به شکلی ویژه ومنحصر به فرد  جشن میگیرند.

عید نوروز درشهر هرات باستان

 درفصل بهار اغاز کهن ترین جشن به جامانده از دوران باستان عید نوروز می باشد، مردم قبل از شروع عید نوروز خودرا برای چهارشنبه سوری آماده می کنند. طبق سنت های قدیم به مدت دوهفته این جشن ادامه دارد .

در جشن عید نوروز برای تهیه هفت سین مردم به بازارها می روند ومیوه ها و خشکبار هایی برای پذیرایی تهیه می کنن  وعلاوه براینها درخانه یکی از بزرگان جمع می شوندوبا انداختن سفره هفت سین در کنار هم تحویل سال را جشن میگیرند.

زهرا حبیبی هستم، 17ساله اهل کشور افغانستان از شهر زیبای هرات .

آرزو های زیادی دارم اما مهمترین آرزوم اینه که در کشورم صلح و آرامش و آسایش برگردد ،مردم روشن فکرتر شوند و دسترسی به بهترین ها برای زندگی داشته باشند، عاشق خانواده‌ام هستم و خوشبختی ها را برای همه و خانواده‌ خودم آرزو میکنم امیدوارم تمام مشکلاتمان به زودترین فرصت حل شود.

عاطفه سروری هستم ازکشور افغانستان ازشهرهرات.

امیدوارم که همیشه تمام دختران سرزمینم موفق باشند عاشق خانواده ام هستم و همیشه بهترین هارا برایشان ارزو میکنم و دوست دارم در اینده دندان پزشک شوم.

زندگی همیشه عالی نیست..همیشه احتمال مشکل هست. مشکل اخر کار نیست…بلکه… شروع یه زندگی متفاوت وتازست….

باارزوی بهترین ها برای دوستانم

Sketch by Zahra Habibi

عاطفه سروری

زهرا حبیبی

Young Journalists

Add comment