انسانها در زندگی از موقعیت ها و مراحل گوناگونی عبور می کنند،اما مدرسە مهمترین سفر زندگی آنان است. مدرسە دروازەی دانش است. آنجاست کە می آموزیم چگونە خوب را از بد تشخیص بدهیم و از آنجا پرواز ما بە سمت خرد ورزی آغاز می شود. رفتار ما با هدایت علم و دانش شکل گرفتە و زندگی روزانە ی ما پر از عادات خوب و مثبت می شود.
ما باید از کودکان محروم از حق تحصیل حمایت کنیم. این همان کاری است کە از سال ٢٠١٥ یعنی زمانی کە انسانهای بسیاری بە طور گستردە از خاورمیانە در جستجوی یک زندگی بهتر پا بە سرزمین اروپا گذاشتند، وزارت آموزش و پرورش( معارف) یونان دست اندر کار انجام آن است تا مهاجرین بتوانند تحصیلاتشان را ادامە دادە و در راه دستیابی بە رویاهایشان قدم بردارند. بە این دلیل ما تصمیم گرفتیم با مربیان کودکان در کمپ مالاکاسا گفت وگو کنیم. مالاکاسا نام شهر کوچکی در شرق استان آتیکی با مرکزیت شهر آتن است کە یکی ازکمپ های پذیرش مهاجرین در یونان، آنجا واقع شدە است .
آقای کوستاس کالمیس هماهنگ کنندە ی برنامە های آموزشی در کمپ پذیرش پناهندگان مالاکاسا کە در دو سال گذشتە مشغول بە این کار بودە است بە ما می گوید: “آموزش برای یک پناهندە یا مهاجر مهمترین راه بە سوی ادغام اجتماعی در جوامع بومی است چرا کە فارغ از اینکە شما یونانی باشید یا غیر یونانی، باز شما در کشور یونان زندگی می کنید.”
در حال حاضر با سە کانکسی کە داخل کمپ مالاکاسا در اختیار داریم یک مهد کودک برای کودکان ٤ تا ٦ سالە در حال فعالیت است و همزمان سازمان های سولیداریتی و سازمان بین المللی مهاجرت ( آی او ام ) برنامە هایی برای آموزش غیر رسمی جوانان و بزرگسالان در دست اجرا دارند.همچنین کودکان و نوجوانانی کە بە مقاطع ابتدایی و راهنمایی و دبیرستان( لیسە) می روند در مدارس شهرکهای آولونا و کاپاندریتی و هنرستان فنی حرفە ای شهر اوروپوو تحصیل می کنند. بە گفتە ی آقای کالمیس، در حال حاضر ٤٥٢ دانش آموز پناهندە در مقاطع پیش دبستانی تا هنرستان فنی حرفە ای در مدارس شهرک های اطراف مالاکاسا نام نویسی شدە اند.
همە ی دروس در این مدارس بە زبان یونانی تدریس می شوند و بدون تردید فراگیری یک زبان خارجی کار آسانی نیست. یکی از بزرگترین مشکلات در این زمینە کمبود مترجم در مدارس است. و بە همین دلیل معلم ها نمی توانند بە همان روش معمول برنامە های آموزشی را پیش ببرند چرا کە ارتباط کلامی با کودکان و والدین آنها بە اندازە ی کافی نیست.
خانم آنا فاراجی مربی مهد کودک کمپ مالاکاسا می گوید: تعداد مترجمین بسیار کم است و بیشتر در امور اداری و در شرایط اضطراری مشغول بە کار هستند و فرصت نمی کنند تا در مدرسە حاضر شدە بە ایجاد ارتباط بهتر بین کودکان و مربیان کمک کنند.
ما تمام سعی خود را می کنیم. بە عنوان مثال یک سری واژە های کلیدی را بە آنها آموزش دهیم کە بتوانند از این راه ارتباط برقرار کنند. اما نمی توانیم دامنە ی آموزشمان را بیشتر از این گسترش دهیم.
مانع زبان در بین دانش آموزان مقطع راهنمایی هم دیدە می شود. خانم لوکیا استفوو دبیر ادبیات در مدرسە ی راهنمایی شمارە ١ آولونا یک روش متفاوت را برای مواجهە با این مشکل در پیش گرفتە است. وی می گوید:”هر بار کە بە این مانع زبانی برخوردە ام می کوشم تا حداقل در هر کلاس یک دانش آموز حضور داشتە باشد کە بتواند مباحث اصلی درس را برای بقیە ترجمە کند. با وجودی کە از زبان انگلیسی برای شرح دروس استفادە می کنم اما ترجیح می دهم بیشتر زبان یونانی شنیدە شود چرا کە این برای دانش آموزان در فراگیری زبان بسیار اهمیت دارد کە گوششان بە زبان یونانی آشنا باشد. بعضی بچە ها هستند کە در کلاس(صنف) دوم یا سوم هستند و یونانی صحبت می کنند و خوشبختانە زبان مشترک همە ی دانش آموزان پناهندە هم فارسی است
دو سال پیش در مدرسە ی راهنمایی شهرک آولونا یک کلاس آمادگی برای دانش آموزان پناهندە در شیفت بعد از ظهر دایر بود کە از ساعت ٢ تا ٦ غروب فعالیت داشت. اما بنا بر اظهارات دبیر ادبیات و مدیر مدرسە، خانم نادیا چنە، بە طور معمول این کلاس ها از ٢ تا ٤ برگزار می شوند و آن هم بە تعداد پرسنل مدرسە بستگی دارد.
از نظر خانم فاراجی مسالە این است کە ” دانش آموزان در اینجا اقامت دایم ندارند. برخی می آیند و برخی می روند. بە احتمال زیاد تعدادشان بیشتر هم خواهد شد. دانش آموزانی بودند کە تنها برای دوهفتە اینجا نام نویسی کردند و پس از دو هفتە مجبور بە رفتن شدند. علاوە براین کودکانی هم هستند کە در داخل کمپ زندگی می کنند اما بە طور منظم بە مدرسە نمی آیند. این کار روند یادگیری آنها را سخت تر می سازد. بعضی از خانوادە ها هم کە فرزندان زیادی دارند مدرسە را بە عنوان مکانی برای تفریح و تغییر حال وهوای فرزندان خود فرض می گیرند.”
در حالی کە بسیاری از کودکان و نوجوانان پناهندە خواهان ماندن در یونان هستند، والدین آنها فقط منتظر گرفتن مدارکشان هستند تا بتوانند سفرشان را بە سمت اروپای شمالی ادامە دهند. گفتە های خانم چنە موید این نکتە است که ” آموزش این دانش آموزان سیستماتیک نیست. بسیاری از آنان مدرسە را ترک می کنند یا بە مناطق دیگر میروند.ما نمی دانیم چگونە روند تحصیلشان ادامە می یابد. بسیاری هم کشور یونان را بە مقصد کشورهای دیگر ترک می کنند. در واقع تعداد کودکانی کە در کلاس(صنف) سوم راهنمایی هستند بسیار اندک است.”
خانم استفوو معتقد است کە” کاملا منطقی بە نظر می رسد، چرا کە ما والدین، اهداف ،مقاصد ، چشـم اندازها و آرزوهای دیگری داریم.از طرفی کودکان نیز اینجا محیطی را یافتە اند کە در دنیای کودکی خودشان در آن محیط زندگی می کنند. هر دو حالت کاملا قابل فهم هستند. بە هر حال آنچە را کە من شخصا می بینم این است کە کودکان نیاز دارند تا در یک فرایند آموزشی معمولی شرکت کنند. حتی اگر برای یک مدت محدود باشد و تاریخ انقضای آن مشخص باشد. کودکان خواهان این آموزش سیستماتیک هستند چرا کە احساس می کنند کە روی زمین محکم گام بر می دارند. هرچند این زمین، خاک کشورشان نیست و خاک یونان است.”
مدت زمان دو یا سە سال شاید زمان کافی ای برای سنجش سطح ادغام پناهندگان در جامعە ی یونانی نباشد. با این وجود اما اگر مدرسە را بە عنوان یک جامعە در مقیاس کوچک تر در نظر بگیریم، می توانیم عملا دربارە ی جامعە پذیری پناهندگان صحبت کنیم.
خانم استفوو روند جامعە پذیری را در زنگ های تفریح مشاهدە می کند. بە گفتە ی وی:” کودکان پناهندە با کودکان دیگر دوست می شوند و تنهایی بازی نمی کنند. این سرآغاز جامعە پذیری آنان است. من معتقدم کە اینجا طبیعت انسانی بهترین راهنمای آنان است، چرا کە در سنی هستند کە عاشق می شوند و این اتفاقی بسیار محتمل است کە باعث می شود کودکان بە هم احساس نزدیکی بیشتری کنند. من امیدوارم کە کە این کودکان اینجا بمانند و بین آنان و مردم بومی پیوندهایی برقرار شود و ازین پیوندها درختانی با میوە هایی زیبا سر از خاک درآورند.
همە ی ما روی این موضوع توافق داریم کە آموزش بە ما کمک می کند تا دنیای اطرافمان را بهتر شناختە و دنیای بهتری بسازیم. بە کمک آموزش دیدگاهها و نظرات ما در ارتباط با هستی پیرامونمان شکل می گیرند. آموزش مهمترین وسیلە ی پیش روی ماست. بنابراین تلاش خود را ادامە دهید تا بە اهدافتان برسید.
*این مقاله در جلد #۱۱ روزنامه “پرند گان مهاجر” به چاپ رسیده است، که به عنوان ضمیمه با روزنامه “Efimerida ton Syntakton” (روزنامه سردبیران) در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸ به چاپ رسیده است.
Add comment