“Ήξερα ότι το να χρησιμοποιήσω λέξεις, για να περιγράψω την πραγματικότητα, ήταν ο μόνος δρόμος μου για την αλλαγή”, γράφει η Παρβάνα Αμίρι στο βιβλίο της “Η πένα μου δεν σπάει, τα σύνορα είναι που θα σπάσουν”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ακυβέρνητες Πολιτείες . Ένα βιβλίο καθρέπτης των μαρτυριών προσφύγων από το καμπ της Μόριας. Η Παρβάνα, προσφύγισσα από το Αφγανιστάν, μέσω του βιβλίου γίνεται ο σύνδεσμός μας με τους χιλιάδες ανθρώπους της Μόριας. Αλλάζει ταυτότητες και προωθεί τις διαφορετικές ιστορίες προσφύγων με στόχο να καταγγείλει τις ακατάλληλες συνθήκες των καμπ, την ανισότητα και τον πόνο των ανθρώπων που ενώ νιώθουν τον χρόνο να έχει σταματήσει, βρίσκουν δύναμη να ελπίζουν και αγωνίζονται καθημερινά για την αλλαγή.
Μαρτυρίες ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών, φύλων και εθνοτήτων ενώνουν την φωνή τους γύρω από τους ίδιους προβληματισμούς: Πόσο καιρό θα είμαι στη Μόρια; Πώς θα επιβιώσω; Ποιόν μπορώ να εμπιστευτώ;. Ανάμεσα τους και παιδιά, ασυνόδευτα ή μη, ψάχνουν καταφύγιο. Όχι μόνο για την κάλυψη των βασικών αναγκών της σίτισης, του ύπνου, της υγείας, αλλά ένα καταφύγιο για τη ζωή, ένα μέρος να διοχετεύσουν την παιδική ενέργειά τους, να αναπτυχθούν και να εκφραστούν.
Ασυνόδευτοι ανήλικοι, μακριά από τις οικογένειες τους υποφέρουν από μοναξιά, έλλειψη φροντίδας και καθοδήγησης, χάνονται στις σκέψεις και συνήθως καταλήγουν σε εθισμούς, σε βίαιες συμπεριφορές και στην αυτοκαταστροφή ως διέξοδο από τον φόβο, την απελπισία, την ανασφάλεια και τη μονοτονία. “Θα μπορούσαμε να βρούμε την δύναμη να αλλάξουμε πολλά πράγματα. Αντί γι’ αυτό, δεν ξέρουμε καν πώς να μην αυτοκαταστραφούμε.”, είναι μερικά από τα λογία του Γιασέρ. Στις επόμενες σελίδες, μητέρες ανήμπορες παλεύουν για την κάλυψη των αναγκών των παιδιών τους.
Στις 20 Νοεμβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Την ίδια στιγμή αμέτρητα παιδιά σε καμπς όπως εκείνο της Μόριας στερούνται την εκπαίδευση, το παιχνίδι, την επαρκή σίτιση, την ιατρική φροντίδα, τη μέριμνα της οικογένειας, γίνονται θύματα κακοποίησης και η παιδική τους ταυτότητα απειλείται ή έχει ήδη εξαφανιστεί. Η Παρβάνα Αμίρι γίνεται η φωνή της Μόριας και, ενώ σε κάθε ιστορία ο πρωταγωνιστής αλλάζει, ο σκοπός της να καταγγείλει την ανισότητα, την έλλειψη ασφάλειας και τους θεσμούς της Ευρώπης, μένει ο ίδιος.
Η συγγραφέας, εξιστορώντας και περιγράφοντας τις δυσβάστακτες συνθήκες επιβίωσης στο καμπ, φανερώνει τη δυσαρέσκεια και την απώλεια εμπιστοσύνης όλων αυτών των ανθρώπων για την Ευρώπη, “την ήπειρο των ιδεών του Διαφωτισμού και της αλληλεγγύης”, η οποία έχει πάρει την μορφή μιας “Ευρώπης-φρούριο”, που αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες των προσφύγων, να υποστηρίξει τις αξίες και τα δικαιώματα, που γεννήθηκαν σε αυτή. “Δεν θα φωνάζατε στον κόσμο την απόλυτη δυσπιστία σας;”.
“Η πένα μου δεν θα σπάσει, μέχρι να τελειώσουμε με αυτή την ιστορία της ανισότητας και των διακρίσεων ανάμεσα στο ανθρώπινο είδος. Τα λόγια μου θα σπάνε πάντα τα σύνορα που χτίσατε”, είναι τα λόγια της Παρβάνα που γεμάτη θάρρος μπαίνει στη θέση του άλλου και καλεί κι εμάς να κάνουμε το ίδιο. Μέσω των αφηγήσεών της καλούμαστε να αντιληφθούμε την πραγματικότητα, να μην την εγκρίνουμε παθητικά και να ταυτιστούμε με κάθε πρόσφυγα.
Η Παρβάνα μας καλεί να νιώσουμε ότι το μόνο που μας διαφοροποιεί από τους πρόσφυγες είναι μια διαφορετική μοίρα, να συνειδητοποιήσουμε τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και να αναγνωρίσουμε την ανάγκη για αλλαγή.
Σχολιάστε