Street art by HAMBAS

Υπόθεση George Floyd: Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μετρούν ακόμα ένα θύμα του θεσμικού ρατσισμού, καθώς το μεσημέρι της 25ης Μαΐου στη Μινεσότα ένας ακόμα μαύρος πολίτης έχασε τη ζωή του από τα χέρια λευκών αστυνομικών. Δεν πρόκειται για την πρώτη φορά που η αστυνομία στις Ηνωμένες Πολιτείες κατηγορείται για τη άσκηση εκτεταμένης βίας υποκινούμενη από φυλετικές προκαταλήψεις. Από το ίδιο κιόλας βράδυ σε διάφορες πολιτείες, διαδηλωτές έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους με ένα πλήθος αιτημάτων, όπως η αναδιοργάνωση του συστήματος αστυνόμευσης και η καταδίκη των ένοχων αστυνομικών. Παράλληλα μοχθούν για την ολοκληρωτική εξάλειψη του θεσμικού ρατσισμού που έχει κοστίσει ακριβά στην μαύρη κοινότητα. Πολλές διαδηλώσεις κατέληξαν σε βία, επεισόδια και συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας δεν έλειψαν από τους δρόμους των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση στην προσπάθεια να χαλιναγωγήσει την κατάσταση πήρε μία σειρά μέτρων, τα οποία ωστόσο δεν αποσκοπούσαν στο να απαντήσουν στα αιτήματα των διαδηλωτών. Οι πολίτες δεν φάνηκαν να πτοούνται από τα μέτρα αυτά.

Κάπου εδώ νιώθω την υποχρέωση να πω ότι ούσα λευκή στην Ελλάδα δεν βρέθηκα ποτέ στη θέση του θύματος ρατσιστικής συμπεριφοράς. Για αυτό το λόγο δεν πρόκειται να ισχυριστώ ότι καταλαβαίνω τη θέση των ανθρώπων που το αντιμετωπίζουν καθημερινά. Παρόλα αυτά, το ότι δεν το βιώνω η ίδια δεν σημαίνει ότι με αφορά λιγότερο ή ότι «δεν είναι δικό μου πρόβλημα». Ίσως το πρόβλημα είναι περισσότερο δικό μου ή τουλάχιστον της κοινότητας στην οποία ανήκω, δεδομένου ότι αυτή η κοινότητα ήταν ανέκαθεν η κυριότερη πηγή αυτού του προβλήματος και τα ιστορικά παραδείγματα είναι δυστυχώς ατελείωτα.

Το 1865 καταργείται ο θεσμός της δουλείας στις ΗΠΑ. Παρόλα αυτά οι «πρώην δούλοι» εξακολουθούν να δουλεύουν σε φυτείες βαμβακιού υπό άθλιες συνθήκες. Το 1965 το Κογκρέσο αναγνωρίζει τα εκλογικά δικαιώματα των μαύρων Αμερικανών στο Νότο των ΗΠΑ. Ωστόσο αυτό δεν σήμαινε ότι έγινε πιο εύκολο για αυτούς να ψηφίσουν ή ότι η κοινότητά τους απέκτησε μεγαλύτερη εκπροσώπηση στον πολιτικό τομέα ή ακόμα πως έχαιραν καλύτερης αντιμετώπισης μέσα στην αμερικανική κοινωνία.

Επί χιλιετίες πρέπει πρώτα να χαθούν αθώες ζωές σε αιματηρές συγκρούσεις ώστε να αναγνωρίσουμε δικαιώματα κάποιων ομάδων ανθρώπων, ενώ τα ίδια ακριβώς δικαιώματα για άλλες είναι απολύτως αυτονόητα και «φυσικά» (με την έννοια των φυσικών δικαιωμάτων, που σύμφωνα με το Βρετανό φιλόσοφο Τζον Λοκ αφορούν όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους) – από ό,τι φαίνεται μάλλον δεν είναι το ίδιο φυσικά για όλους. Και έπειτα από τις υποτιθέμενες «ριζικές» αλλαγές εθελοτυφλούμε νομίζοντας πως «όλα είναι καλά τώρα, το λύσαμε το πρόβλημα και την κοινωνία μας τη διακατέχει ένα πνεύμα αλτρουϊσμού». Εννοείται πως κάτι τέτοιο απέχει έτη φωτός από την πραγματικότητα. Αυτό στο οποίο τόσο πρόθυμα γυρνάμε την πλάτη είναι το γεγονός ότι οι νόμοι μπορεί να αλλάζουν, αλλά ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αρνείται κατηγορηματικά να αλλάξει στάση απέναντι σε συγκεκριμένες πρακτικές και απόψεις. 

Και μέχρι πότε θα κάνουμε τις αλλαγές στα χαρτιά και όχι στη ζωή μας; Πόσες ακόμα ζωές θα χαθούν άδικα στο βωμό της υπεράσπισης αυτονόητων -για κάποιους τουλάχιστον- αιτημάτων; Το κίνημα “Black Lives Matter” γεννήθηκε το 2013 και επτά χρόνια μετά οι άνθρωποι χρειάζεται ακόμα να βγουν στους δρόμους ζητώντας επιτέλους το κράτος να σταματήσει να δολοφονεί τα παιδιά του.

Μαριάννα Σπηλιωτάκη

Young Journalists

Σχολιάστε